Hospice de Markies
Dit wordt waarschijnlijk een lange blog want het hospice ligt me na aan het hart, maar door scrollen kan ook hè. Al hoop ik dat iedere bezoeker dit verhaal leest want het is best leerzaam ook al is het grootste deel vanuit mijn eigen ervaring geschreven.
Niet iedereen weet wat een hospice is of staat er misschien een beetje afwerend tegenover. Mensen in het algemeen worden niet graag geconfronteerd met de eindigheid van het leven. Maar niemand van ons ontkomt eraan. En als het dan toch op het einde loopt is een hospice een prachtig huis, vooral als thuis blijven, om wat voor reden dan ook, geen optie meer is. Een hospice draait in werkelijkheid, hoe tegenstrijdig dat misschien ook klinkt, meer om het leven dan om de dood. Dood gaan doen we allemaal een keer, het gaat hier meer om de manier waarop.
Mantelzorg
Als een geliefd iemand de diagnose krijgt dat het leven op zeer korte termijn zal eindigen is dat niet het nieuws waar ook maar iemand op zit te wachten. Vaak komt deze diagnose na al een (lange) tijd ziek zijn. Afhankelijk van de samenstelling van een gezin kan het zijn dat de mantelzorgers inmiddels al op hun tandvlees lopen. Vorig jaar ben ik naar een lezing geweest. Er zou iemand spreken specifiek over het onderwerp: mantelzorg. Er waren zo’n 150 vrijwilligers, verpleegkundigen en andere geïnteresseerden. Van die 150 personen waren ongeveer 100 personen ook mantelzorger. Toen gevraagd werd om de vinger op te steken als je als mantelzorger op je tandvlees liep, gingen er zo’n 100 vingers de lucht in.
Geen idee van de werkelijkheid
Degene die de lezing gaf was min of meer in shock van dit aantal vingers. En daarom zou zij eens met wat oplossingen komen en daar had ze een prachtige powerpoint presentatie voor meegenomen. Want mantelzorgers moeten goed begeleid worden. Natuurlijk moet dat, want iedere mantelzorger die overbelast is gaat geld kosten. Hun weerstand wordt minder, ze lopen langer door omdat er anders geen mantelzorg is, ze krijgen rugklachten en zo nog meer. De presentatie begon dus JAWEL met een situatie schets van het ideaalbeeld van een gezin. Een vader, moeder, dochter, zoon en nog 2 kleinkinderen die allemaal ingezet konden worden als mantelzorger voor oma die ernstig ziek en hulpbehoevend was. En JAWEL die konden ALLEMAAL voor mantelzorger spelen. Iemand die met zo’n (betaalde)presentatie begint mag van mij meteen de ww in, dan hebben ze in ieder geval volop tijd om mantelzorger te worden.
De werkelijkheid
De werkelijkheid is natuurlijk anders. Stel dat er al zo’n ideaal gezin is. Waarschijnlijk werken pa en ma allebei, de hypotheek moet ook betaald worden. Vervolgens woont, ook weer waarschijnlijk, een van de kinderen (zoon of dochter) aan de andere kant van het land of in het buitenland. De kleinkinderen zullen ook naar school moeten en daarnaast alle clubs bij moeten houden waar ze lid van zijn. In het weekend zullen ze uit willen gaan (willen ze dat niet dan zijn ze waarschijnlijk ook te jong om te kunnen mantelzorgen) of naar de voetbal of iets dergelijks. Dus……. waar komt het op neer?? Een, misschien twee leden van dit ideale gezin mantelzorgen zich de pokken oneerbiedig gezegd en de andere leden maken zich alleen maar ongerust omdat ze zien dat het zo eigenlijk niet kan en/of aandacht tekort komen.
Reacties
Ik was niet de enige mantelzorger die er zo over dacht. Het werd niet gevraagd om vingers op te steken maar ik weet vrij zeker dat er dan 150 vingers opgestoken zouden worden. Het verdere advies voor de mantelzorgers was om op tijd aan de bel te trekken, hulp te zoeken en te zorgen voor voldoende ontspanning. Maar…. over het algemeen zijn mantelzorgers mensen met een roeping. Die laten iemand niet hulpbehoevend achter. En natuurlijk kan er voor vervanging gezorgd worden als de mantelzorger met vakantie zou gaan. Een mantelzorger vindt het helemaal geweldig om de zorg aan een vreemde over te laten en fijn op vakantie te gaan. Vooral als ze weten dat de hulpbehoevende afwerend staat tegenover anderen. En ben eens eerlijk….ik zou ook liever door mijn dochter (in mijn geval) geholpen worden dan door een vreemde.
Naar een hospice
Met bovenstaand verhaal bedoel ik niet te zeggen dat oma naar een hospice moet. Dat kan alleen maar als de levensverwachting ongeveer drie maanden of korter is. Het is dus meestal wel het laatste huis. Maar wat een huis! Een hospice heeft gasten (ik vertel alleen over het hospice in Bergen op Zoom trouwens, maar het zal binnen grote lijnen overal hetzelfde zijn) geen patiënten! De gasten hebben een eigen ruime kamer die ze in kunnen richten met eigen spulletjes eventueel. Alles wat nodig is is aanwezig maar als ze eigen spulletjes willen hebben kan dat. Er is ruimte genoeg voor foto’s en geliefde snuisterijen. Er is een kitchenette met een koelkastje aanwezig zodat ze zelf op de kamer koffie en thee kunnen (laten) zetten. Maar er wordt ook koffie en/of thee geserveerd als dat gewenst is. En dan is er nog een ruime badkamer met douche en toilet aanwezig.
Zorg uit handen
Als er een nieuwe gast komt staat er een bosje bloemen gereed op de kamer als een welkom van alle medewerkers. Sommige gasten zijn nog mobiel genoeg en die kunnen eventueel ook eten en koffie drinken in de gezellige huiskamer. Natuurlijk…het is niet thuis, maar het komt dicht in de buurt. ’s Morgens komt de kok langs om te vragen wat ze graag voor warm eten willen hebben. Dat kan een stamppot zijn maar ook een mootje zalm. Het klinkt erg oneerbiedig maar zo is het absoluut niet bedoeld maar als je toch binnen drie maanden komt te overlijden dan is het niet meer zo belangrijk of het eten (te) zout of (te) zoet is. Binnen normale gedragsgrenzen kan er in het hospice eigenlijk alles. Er is niet alleen zorg voor de gast maar ook voor de bezoekers (familie of vrienden). Een dokter is altijd oproepbaar en er is altijd een verpleegkundige, een gastvrouw(heer) en een zorg vrijwilliger aanwezig.
Rust
Ondanks alle verdriet, ellende en het leren accepteren van de situatie geeft een hospice rust aan zowel de gast als de familie. Rust niet in de zin van geluid, want soms kan het er best een herrie zijn. Nou ja, herrie, lawaaiig is misschien een beter woord. Geklets, lachen (ja lachen, dat wordt daar best veel gedaan), een wasmachine die piept omdat de was klaar is of het lawaai van een stofzuiger. Het is net een heel groot huishouden. Daarom voelen mensen zich er denk ik ook zo snel thuis. Als gasten bezoek hebben of ze willen rusten dan kan de deur van de kamer gewoon dicht. Er wordt ook geklopt voordat er een kamer wordt binnen gegaan. Ook al wordt er gezorgd er wordt ook op gelet dat de zorgers wel de kamer van iemand anders betreden. Op dat moment is die kamer het huis van de gast. De familie kan buiten op het terras of in de huiskamer ook eens lekker van zich af praten als daar behoefte aan is. Die rust dus, de wetenschap dat ze met een gerust hart naar huis kunnen gaan in de wetenschap dat er goed voor hun geliefde gezorgd wordt. Willen ze graag blijven slapen dan kan ook dat.
Attentie
Zoals sommigen van jullie wel weten ben ik persoonlijk bij het Hospice terecht gekomen omdat mijn moeder daar werd opgenomen. Zij was daar ook tijdens de decembermaand. Omdat ik het werk van al die mensen bewonderde heb ik toen voor alle medewerkers zowel betaald als onbetaald een kleine attentie gemaakt. En ondanks dat ik er nu zelf vrijwillig werk heb ik er dat in gehouden. Leuk hè, om jezelf ook te belonen LOL . Maar daar gaat het natuurlijk niet om dat snappen jullie ook wel. Het is gewoon bedoeld als een klein stukje extra waardering. Dit jaar heb ik me een beetje vergist in de hoeveelheid werk die de attentie met zich meebracht, dus volgend jaar, bij leven en welzijn, zal het een iets makkelijker te maken project worden. Als jullie dit lezen zijn de attenties al uitgedeeld dus ik geef geen geheimen prijs. Ik doe er ook altijd een kaart met een rijmpje bij.
Het idee voor de kaart komt van een Duitse demo: Alexandra Grape die ik dan ook met plezier geCASEd heb. Ik had de kaart al een keer gemaakt als kerstkaart voor mijn broer (ook al gestuurd) en zijn vriendin en vond ‘m zo mooi dat ik ‘m dus ook nog een keer gemaakt heb als begeleiding bij de attenties.
Niet teveel bij voorstellen…
De attentie zelf daar moet je je niet teveel bij voorstellen. Het gaat om de aardigheid en dat iedereen iets krijgt.
Twee theelichtjes als symbool voor de warmte waarmee iedereen zijn werk doet en twee zakjes thee voor een momentje van rust. Als je het doosje dichtvouwt kun je het net als bij een luciferdoosje in het koffertje schuiven.
Gelukkig
Het is veel werk zo’n attentie maar ik ben een gelukkig mens. Er werken zo’n 80 mensen bij het hospice waarvan het grootste gedeelte als vrijwilliger. Die hebben dus het hart op de juiste plaats. Niet alleen vrijwilligers die bij een hospice werken hoor en zijn nog zoveel vrijwilligers op andere plaatsen bezig. Maar ik heb dus het geluk dat ik bij die groep van 80 mensen hoor. Zoveel mensen zoveel attenties natuurlijk…
80 koffertjes dus. De knoopjes moesten hier nog op het ‘hengsel’ geplakt worden. Die kreeg ik op de valreep nog net op tijd binnen.
Oproep
Er zijn altijd meer vrijwilligers nodig, daarom van mijn kant een oproep. Zou je het leuk vinden om als vrijwilliger aan de slag te gaan bij het hospice? Maak dan een afspraak om je aan te melden. Je kunt dit doen via Stichting Tante Louise. Vind je een hospice te heftig dan is er ook volop plaats bij een van de verzorgingstehuizen. Maar het hospice is wel prachtig en bijzonder om er te werken. Het werk is vrijwillig maar niet vrijblijvend. Als je je opgeeft wordt er ook op je gerekend. En… vergis je niet het kan heel hard werken zijn.
De verschillende disciplines
Er zijn gastvrouwen en -heren: Zij doen alle voorkomende taken die in een huishouden gedaan moeten worden, dus poetsen, koffie rondbrengen, bezoek ontvangen, keuken opruimen, stofzuigen, dweilen, wassen, strijken, was opruimen enz. enz. Echt alles wat thuis ook gedaan moet worden.
Zorgvrijwilliger: In eerste instantie ondersteunen zij de verpleegkundige met het verzorgen van de gasten op het gebied van naar het toilet helpen, uit bed halen, op bed leggen, met de rolstoel of ondersteunend naar buiten brengen, een eindje wandelen, als dat gewenst is, met de gasten. Als een gast overleden is mee helpen aan de laatste verzorging. Is het minder druk dan ondersteunen de zorgvrijwilligers ook de gastvrouw, -heer.
Kok: Kook je graag? Dan kun je hier je hart ophalen. Meestal kook je kleine porties maar wel vaak verschillende, het is maar net wat de gast die dag wil eten. Natuurlijk kun je dat wel een beetje sturen. Je komt halverwege de ochtend om de bestelling op te nemen bij de gasten, daarna ga je de boodschappen doen en koken. Na het koken schrijf je een klein verslag van wat je gekookt hebt (zodat de kok van de volgende dag weet wat er al gegeten is), je ruimt de keuken op en zorgt dat de aanrecht leeg is. Halverwege de middag kun je weer naar huis.
Tuin vrijwilligers: Het zegt het al, deze vrijwilligers houden de tuin bij in alle seizoenen, vaak verzorgen ze ook de boeketten die in de algemene ruimten staan.
Heb je tijd en/of zin in nuttig en voldoening gevend vrijwilligerswerk: Meld je dan aan!
Tot slot
Lees eens wat meer over een hospice en hoe het er aan toe gaat. Het kan zo’n mooie manier zijn om op een goede en rustige manier afscheid van een geliefde te nemen. Een man wordt weer echtgenoot in plaats van mantelzorger, een dochter weer dochter. Kortom het is BIJNA net als thuis maar dan zonder alle zorgen. Voordat mijn moeder er opgenomen werd wist ik ook niet wat het precies was. Ik dacht waarschijnlijk hetzelfde als jullie: een plaats om dood te gaan. En dat is het ook maar het is echt nog ZO VEEL MEER! Ik ben daar niet voor niets vrijwilliger geworden.
Volgende week zal de blog waarschijnlijk wel korter zijn, dan gaat het weer over mijn andere passie: creatief zijn met papier en karton. Ik laat jullie dan zien wat ik zo’n beetje gedaan heb de afgelopen maand, behalve koffertjes maken ;-).
Groetjes,
Janny